In mijn eerste gastblog schreef ik dat ik altijd het gevoel had dat ik nog iets móest met de zelfdoding van mijn vader in 1981. Dat heb ik nu dus gedaan met de publicatie van Beroofd van het leven. Geluk vinden na de zelfdoding van een dierbare. De nadruk in het boek ligt op hoe nabestaanden met de zelfdoding van een dierbare zijn omgegaan, in de hoop dat mensen die hetzelfde overkomt iets aan deze ervaringen hebben.
Mijn belangrijkste advies aan nabestaanden van zelfdoding is: ga aan de slag met wat jou overkwam. Ingewikkeld daarbij is dat er niet één manier is. Een vrouw in mijn boek wiens dochter een einde aan haar leven maakte, ging bijna dwangmatig op zoek naar antwoorden, onder meer door de medische doopceel van haar dochter te lichten. Iedereen zei tegen haar: “Doe nou niet, dat heeft geen zin, daar krijg je alleen maar meer last van.” Maar deze moeder had de zoektocht juist nodig om de chaos in haar hoofd te bezweren.
Een andere gesprekspartner richtte een stichting op voor hulp aan nabestaanden. Iemand anders is lotgenotengroepen gaan begeleiden en weer iemand anders construeerde voor zichzelf een verhaal, dwong zichzelf daarin te geloven en putte er gaandeweg kracht uit. Ik wil maar zeggen: er is niet één manier hoe om te gaan met zelfdoding van een dierbare, maar lijdzaam afwachten tot het voorbij is, werkt niet. Het is misschien een harde boodschap, maar wel de realiteit dat het in de allereerste plaats aan de nabestaanden zélf is de draad weer op te pakken.
Ík schreef dus dit boek. Daardoor heb ik nu niet meer het gevoel dat ik nog iets moet met de zelfdoding van mijn vader. Wat dat betreft is het klaar. Dat wil niet zeggen dat wat in 1981 gebeurde uit mijn gedachten is. De kunst is denk ik zo’n gebeurtenis tot een ‘normaal’ onderdeel van je leven te maken. Doe je dat niet, dan komt het gemis steeds weer hard binnen tijdens belangrijke gebeurtenissen in je leven: slagen voor school, afstuderen aan de universiteit, geboorte van kinderen, et cetera.
Ik hoop met mijn boek een steentje bij te dragen aan het bespreekbaar maken van zelfdoding. Ik denk dat er al veel gewonnen is als zowel nabestaanden als mensen in hun omgeving niet in een kramp schieten. We kunnen het ons vandaag de dag nauwelijks voorstellen, maar ooit waren onderwerpen als kanker, aids, homoseksualiteit en ongehuwd samenwonen taboe. Hopelijk doet de tijd hier ook zijn werk.
Een tweede wens is dat ik met dit boek eraan bijdraag dat minder mensen na de zelfdoding van een dierbare in een doolhof terechtkomen. Dat was in 1981 zo, en tot mijn verbazing is dat nog steeds zo. Meer oog voor deze specifieke groep slachtoffers is geen overbodige luxe. Zij moeten het zelf doen, maar elke steun daarbij helpt.
Rob Edens
Beroofd van het leven. Geluk vinden na zelfdoding van een dierbare is te bestellen via robedens.nl.
