Welke lichamelijke klachten kun je bij rouw ervaren? Een plotseling verlies van een dierbare doet veel met je. Je hebt te maken met een achtbaan aan emoties. En terwijl jij nog moet wennen aan het verlies, gaat het leven om je heen gewoon door. Dit alles vraagt veel tijd en energie. En daarom kunnen tijdens rouw symptomen de kop op steken zoals vermoeidheid en concentratieproblemen. Wat doet rouwen precies met je lichaam? Op deze pagina lees je welke lichamelijke klachten je bij rouw kunt verwachten, en waarom.
Onderzoek naar verband tussen rouw en symptomen
Het is inmiddels een gegeven dat emoties niet alleen effect hebben op je gedachten en op hoe je je voelt, maar ook op je lichaam. We blozen als we ons ergens voor schamen, we krijgen buikpijn van stress en een versnelde ademhaling van angst. Maar wat gebeurt er precies met je lijf als je rouwt? Hoewel het zeer aannemelijk is dat een plotseling verlies ook een fysieke uitwerking heeft, is hier nog erg weinig gericht onderzoek naar gedaan.
Wel is in 2019 in Amerika onderzocht wat de relatie is tussen ziektes/aandoeningen en rouw. Uit dit onderzoek blijkt onder meer dat bij een persoon in rouw het hart sneller klopt en de bloeddruk stijgt. En dat iemand tijdens de rouwperiode zelfs een grotere kans heeft op o.a. hart- en vaatziekten, infecties en chronische aandoeningen zoals diabetes. (Vooral bij mensen die in hun jeugd een traumatisch verlies hebben meegemaakt, blijkt deze kans groter.) Dit betekent dat een plotseling verlies altijd een behoorlijke schok teweegbrengt in het lichaam.
Van plotseling verlies naar fysieke klachten
Bij een plotseling verlies krijg je te maken met verschillende emoties. Zo kun je verdriet voelen, maar ook boosheid, ongeloof of schuld. Daarnaast brengt rouwen ook vermoeidheid, lichamelijke pijn en bijvoorbeeld hoofdpijn met zich mee. Lichamelijke klachten door rouw zijn te verklaren door de schok die het plotselinge verlies bij je teweegbrengt. Zowel psychisch als fysiek heb je een klap te verwerken. De plotselinge gebeurtenis activeert jouw stresssysteem, en het toenemen van de stresshormonen hebben effect op jouw welzijn. Hoe langer dit aanhoudt, hoe meer ‘ontregeld’ jouw stresssysteem – en dus ook jouw lichaam – raakt. Rouw is dus altijd een aanslag op jouw lichaam. Zeker omdat er voor rouwen geen tijd staat, kun je door rouw lange tijd met lichamelijke klachten te maken hebben.
Mogelijke symptomen van rouw: lichamelijke klachten op een rij
Welke lichamelijke klachten kun je bij rouw verwachten? We zetten alle mogelijke symptomen van rouw voor je op een rij. Deze symptomen kunnen komen en gaan, en elkaar afwisselen en/of versterken. Niet iedereen die rouwt ervaart dezelfde lichamelijke klachten. Dit verschilt van mens tot mens, en van situatie tot situatie. Ook hoe lang de klachten aanhouden is per persoon verschillend.
- constante en/of extreme vermoeidheid
- lusteloosheid; opgebrand zijn
- slaapproblemen
- concentratieproblemen
- een slechter werkgeheugen (minder dingen tegelijk kunnen doen, minder kunnen onthouden)
- een hogere prikkelgevoeligheid (geluiden komen bijvoorbeeld harder binnen)
- hoofdpijn
- duizeligheid
- benauwdheid, kortademigheid en/of ademnood
- een drang tot zuchten
- een verhoogde hartslag (gemiddeld tenminste een week lang na het verlies)
- borstpijn; druk op de borst
- een brok in de keel; een dichtgeknepen keel
- een hol gevoel in de buik; branden maagzuur; het gevoel van een knoop in je maag (iets onverteerbaars)
- verminderde eetlust
- buikpijn; darmklachten; obstipatie
- verlies van spierkracht
- spierpijn
- een ontregelde hormoonhuishouding
Veel lichamelijke klachten van rouw lijken op symptomen van depressie. Denk aan minder eetlust, lusteloosheid en vermoeidheid. Ben je in rouw, dan ben je niet direct ook depressief. Maar het is wel goed om dit in de gaten te houden.
Rouwen en vermoeidheid gaan hand in hand
In het eerste jaar van rouw zijn vermoeidheid en concentratieproblemen de meest voorkomende lichamelijke klachten. Dat is niet gek. Niet alleen het verlies en het omgaan daarmee kost moeite. Ook het ervaren van lichamelijke klachten is vermoeiend en vraagt veel energie. Zo kun je tijdens rouw verschillende symptomen ervaren die elkaar als in een vicieuze cirkel in stand houden en versterken. Niet alleen jouw hoofd, maar ook jouw lichaam is in rouw. En de symptomen van rouw zijn goed vergelijkbaar met die van chronische stress. Voldoende rust nemen en jezelf de tijd gunnen is daarom belangrijk. Lees meer over het antwoord op de vraag ‘Rouwen, hoe doe je dat?’
Onverklaarbare lichamelijke klachten bij rouw
Tijdens rouw kun je symptomen ervaren die niet verklaarbaar zijn. Zo kun je borstpijn ervaren zonder dat hier een aanwijsbare oorzaak voor is. Dit maakt de ervaring ervan niet minder echt.
Naast de genoemde symptomen van rouw kun je ook vreemde gewaarwordingen ervaren die je niet kunt verklaren. Zo kun je de overleden persoon zien of horen. Hier hoef je je geen zorgen over te maken: tijdens een rouwperiode worden deze dingen beschouwd als normaal.
Gun jezelf de ruimte en de tijd om te rouwen. Weet dat de lichamelijke klachten bij rouw horen, en dat deze uiteindelijk zullen verminderen en/of verdwijnen. Rouwen – en dus ook lichamelijk rouwen – kost tijd. Hoeveel tijd dat precies is, staat niet vast en is voor iedereen anders.
